بهشت دانایی
سیاست دینی : تفکیک ناپذیری تربیت، دین، خانواده و سیاست
روز یکم فروردین سال ۱۳۹۷ با سالروز شهادت امام هادی علیه السلام همزمان شد. از این امام بزرگوار، میراث گرانبهای «زیارت جامعه کبیره» نصیب مسلمانان شده است.
این زیارت، علاوه بر این که وسیله ای است برای ارتباط روحی و معنوی با اهل بیت (ع)، گنجینه ای از دانش محسوب می شود که هر جمله اش یک دنیا حرف دارد و نحوه نگاه ما به زندگی را می سازد.
گنجینه
در این مجال قصد داریم فقط یک عبارت آن را موشکافی کنیم.
در این زیارت، خطاب به معصومین علیهم السلام، با آن بزرگواران صحبت می کنیم:
- سلام برشما ای اهل بیت نبوت
- سلام برشما ای معدن های رحمت الهی
- ای پیشوای امت ها
- ای تربیت کنندگان بندگان ( ساسه العباد)
- …
در دین اسلام، سیاست در کنار دین و چیزی مستقل از آن نیست. بلکه با آن مخلوط شده و جدایی ناپذیر است.
سیاست و دین، دو چیز جدا از هم نیستند که بخواهیم بحث کنیم کدام یک بر دیگری برتری دارد؟ کدام اصل است و کدام فرع؟ بلکه اگر دینداران خوبی باشیم و درست و کامل به وظایف دینی خود عمل کنیم رفتارهای ما برای سیاستمدارانی که قصد چپاول و فریب مردم را دارند غیر قابل تحمل می شود و مظلومین و ستم دیدگان، ما را دوست خواهند داشت.
دقیقاً به همین علت بود که حاکمان زمان حیات مادی امامان معصوم (ع) از رفتار و حتی زنده ماندن آن بزرگواران احساس خطر می کردند. سیاست و دین، هر دو اهداف مشترکی دارند.
اهداف مشترک دین و سیاست:
مدیریت با هدف حفظ، حمایت کردن و اقدام برای اصلاح. و در یک جمله تربیت صحیح به منظور سعادت انسان.
اما در غرب کنونی( اگرچه اختلاف نظرهای جدی درمورد رابطه دین و سیاست وجود دارد) اما در عمل، با قدرت طلبی و حتی فریب، همراه می شود.
سیاست دینی
(مطالعه کتاب « دین و سیاست در اندیشه مدرن» اثر موریس باربیه، ترجمه امیر رضایی را پیشنهاد می کنم. اگر حوصله خواندن کل کتاب را ندارید، مقدمه مولف را مطالعه فرمایید)
و یا به بهانه عمل گرایی و واقع نگری سعی می کنند ایدئولوژی و اخلاق را از سیاست جداکنند. و سیاست واقعی را این گونه تعریف می کنند: « درکی از سیاست یا دیپلماسی ست که بنای خود را بر آن می‌گذارد که شرایط و عوامل موجود و معین را در نظر بگیرد، به جای آن که بر قضایای ساده ایدئولوژیک یا امور وجدانی و اخلاقی مبتنی باشد. »
اشتباه تعریف فوق در این است که توجه به شرایط و مقتضیات زمان و مکان را با اخلاق و ایدئولوژی قابل جمع نمی داند. درحالی که اخلاق و ایدئولوژی اسلامی بیشترین همخوانی را با مقتضیات زمان و مکان دارد و قضایای ایدئولوژیک صرفاً شامل قضایای سطحی نیست و عمیق ترین مباحث، بحث های ایدئولوژیک هستند.
البته «عمق» با «پیچیدگی» تفاوت دارد.
عمق
پیچیدگی
پیچیدگی
قدرت طلبی
قدرت طلبی
(مطالعه کتاب «اسلام و مقتضیات زمان» از شهید مرتضی مطهری را پیشنهاد می کنم)
در سیاست دینی همه در قبال هم مسئول می باشند ( كُلُّكُمْ رَاعٍ، وَ كُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ ) و باید به فکر خدمت به یکدیگر و حمایت از حقوق مظلومین و حفظ ضعیفان در برابر زورگویان باشند.
سیاسی بودن یعنی راهنما بودن و نشان دادن راه صحیح به دیگران تا به سعادت دنیوی و اخروی برسند، نه فریبکاری و حقه بازی. از این رو، سیاست فقط برای اداره جامعه ضروری نیست بلکه هر مردی در مدیریت زندگی خود، همسر و فرزندانش سیاستمدار است و هر خانه ای براساس افکار مرد و زن خانه، دارای روش و شیوه سیاسی است.
ریشه تاریخی سیاست به زمان بعثت پیامبران برمی گردد و همه پیامبران الهی سیاستمدار بوده اند و پس از بعثت خاتم الانبیاء حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله )، این مسئولیت خطیر برعهده آن حضرت و پس از ایشان، به امامان معصوم (علیهم السلام) واگذار و در دوران غیبت صغری به نمایندگان خاص حضرت مهدی (عج) و در دوران غیبت کبری به فقها و مجتهدین سپرده شد. (ممکن است سوال شود برچه اساسی ادعا می کنید از سوی امام زمان به فقها سپرده شده است؟ پاسخ این است که طبق اسناد باقیمانده از سخنان معصوم (ع)).
هم اکنون این مسئولیت در نظام جمهوری اسلامی به ولی فقیه سپرده شده است و همه کارگزاران و خادمان ملت با تنفیذ ایشان فعالیت خود را آغاز می نمایند.
قواعد سیاست دینی با هدف نظم بخشی به امور و فعالیت های خادمان ملت می باشد تا در مسیر حفظ و تامین منافع مردم، درگیر حواشی نشده و دچار خطا و انحراف نشوند. اینجاست که فرمایش امام خمینی (ره) بیشتر برایمان روشن می شود که :
«ولایت فقیه ديكتاتورى به وجود نمی آورد، اگر دولت يا رئيس جمهور يا كس ديگرى بر خلاف مسير ملت و بر خلاف مصالح كشور حرکت کند، فقيه كنترل و جلوگيرى می كند.»
(منبع: صحيفه امام، جلد دهم، صفحه ۵۸، نقش ولايت فقيه در حكومت اسلامى)
نکته جالب این است که اگر مواضع کسانی را که ولایت فقیه را دیکتاتوری می دانند و یا شخص ولی فقیه را متهم به رفتارهای مستبدانه می نمایند، بررسی کنیم متوجه می شویم که همین افراد، رفتارها و حرکت های مستبدانه ای داشته اند و ولی فقیه مانع آنها در رسیدن به اهداف شومشان شده است.
می گویند دزدی زیرک، فرار می کرد و فریاد می زد «دزد را بگیرید» و این گونه موفق شد با فرافکنی، مردم را فریب دهد و از معرکه بگریزد.
در پایان عرض می کنم با روی باز و متواضعانه، دست منتقدین را می بوسم و حاضر به تبادل نظر با مخاطبین گرامی هستم و در فضایی دوستانه و با استدلال و به دور از یک جانبه نگری علاقمند به گفتگو می باشم.
چند لینک برای مطالعه بیشتر:
اصحاب سیاست، درک عمیقی از فرهنگ ندارند
