بهشت دانایی
بسم الله الرحمن الرحیم
از قول پیامبر مهربانی ها گفته شده : هر که از امت من یکی از این هشت کار را انجام دهد خدا او را با پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحین محشور خواهد کرد:
۱- زَوَّدَ حَاجّاً : مخارج یک زائر خانه خدا را تامین کند.
۲- أَغَاثَ مَلْهُوفاً : به فریاد اندوهگینی برسد که در چنگال بی رحم مشکلات گرفتار شده. مال یا عزیزش را از دست داده و یا ستمی به او شده و دل سوخته است.
۳- أَعْتَقَ مَمْلُوكاً : آزاد کردن و رهایی بخشیدن به کسی که در چنگال یک قدرت و یا قدرتمند، اسیر شده است.
۴- رَبَّى يَتِيماً : کسی را که پدر یا مادر خود را از دست داده و یا تنها و بی سرپناه است، تربیت کند
۵- أَهْدَى ضَالًّا : گم شده و یا راه گم کرده ای را هدایت کند و راه را نشانش دهد
۶- أَطْعَمَ جَائِعاً : گرسنه ای را غذا دهد
۷- أَرْوَى عَطْشَاناً : تشنه ای را سیراب کند
۸- صَامَ يَوْماً شَدِيدَ الْحَرِّ : در گرمای شدید روزه بگیرد
( منبع : معدن الجواهر و رياضة الخواطر ؛ ص۶۲ )
اگر در این ۸ فعالیت، تفکری دقیق داشته باشیم، مشخص می گردد که ۷ مورد آن به عرصه اجتماع و مردم مربوط می شود.
مطلبی را که امروز می خواهم با شما درمیان بگذارم، نگاهی کاربردی به این حدیث است و قصد دارم آن را به عنوان مطلعی ( محل طلوع ) برای مطالب آینده قرار دهم. خورشید که طلوع می کند، نیمی از مردم زمین از گرما و نور آن بهره های فراوان و متنوعی می برند. ظهور این نگاه نیز در زندگی ما، همچون طلوع خورشید، پربار خواهد بود.
بخش هایی از حدیث را از زاویه ای دیگر مرور می کنیم:
أَغَاثَ مَلْهُوفاً ( به فریاد اندوهگینی برسد که در چنگال بی رحم مشکلات گرفتار شده. مال یا عزیزش را از دست داده و یا ستمی به او شده و دل سوخته است ):
در جامعه، بسیاری را می بینیم که که بخاطر ندانستن هایشان در چنگال بی رحم مشکلات گرفتار می شوند و یا مال و عزیزان خود را از دست می دهند. از دست دادن عزیزان، فقط با مرگ نیست. بلکه جدایی فکری، عاطفی و شکاف بین نسلی را هم باید به آن بیافزاییم.
چه بسیار انسان هایی که بخاطر ندانستن، گرفتار افکار و یا اعمالی می شوند که آنها را در چنگال غم و اندوه اسیر می کند. از این نکته غافل نشویم که، گاهی، ندانستن های ما، دیگران را نیز گرفتار غم و اندوه و بحران می کند.
أَعْتَقَ مَمْلُوكاً ( آزاد کردن و رهایی بخشیدن به کسی که در چنگال یک قدرت و یا قدرتمند، اسیر شده است ) :
چرا در تعالیم دینی ما جهل به عنوان بزرگترین درد معرفی شده؟!
رهایی از جهل دو گام دارد. یکی دانستن و دیگری عمل کردن به دانسته ها.
اگر خود را از اسارت و بردگی بی خبری و بی عملی آزاد کنیم و از خودخواهی ها برهانیم، آنگاه می توانیم برای آزادی و آزادگی جامعه خویش قدم برداریم.
رَبَّى يَتِيماً ( کسی را که پدر یا مادر خود را از دست داده و یا تنها و بی سرپناه است، تربیت کند ) :
تربیت، یک اقدام فردی و جدا از جامعه نیست. انسان ها به وسیله تعامل ها، تبادل ها و ارتباط ها یکدیگر را تربیت می کنند و اگر از جامعه جدا شوند و دل سوزی برای دیگران را فراموش کنند، اولین کسی خواهند بود که در تربیت خود با شکست مواجه شده است. جدایی از جامعه و توجه به سلیقه ها و خودخواهی های خود، ما را به انسان هایی تنها و بی سرپناه و یتیم تبدیل خواهد کرد. شاید تعجب کنید و بپرسید چگونه با داشتن پدر و مادر، یتیم محسوب شویم؟ پاسخ را از قرآن می گیریم که : « الم یجدک یتیما فاوی ( آیا تو را یتیم نیافت، پس پناه داد؟! )» آیا برای یتیم، چیزی بهتر از پناه دادن او وجود دارد؟!
أَهْدَى ضَالًّا ( گم شده و یا راه گم کرده ای را هدایت کند و راه را نشانش دهد ) :
در عرف جامعه ما واژه « گمراه » بار منفی دارد و بسیاری، لغت « ضال » را به « گمراه » ترجمه می کنند. این ترجمه دقیقی نیست. به نظر می رسد تعبیر « گم شده » و یا « راه گم کرده » دقیق تر باشد. اگر کسی راه خود را گم کرده و در یک مقطع مسیر را اشتباه رفت نباید او را منحرف بدانیم بلکه باید راه را نشانش دهیم و او را ترغیب کنیم تا به مسیر صحیح برگردد.
گم کردن راه، فقط در مسائل دینی و سیاسی نیست. بلکه حوزه های متنوع دیگری را نیز شامل می شود. یکی از مهم ترین حوزه ها، « روان شناسی و سبک زندگی » است. می بینیم که بسیاری از مردم به خاطر فاصله گرفتن از مسیر و راه حکیمان ایرانی و اسلامی و اعتماد به توصیه های بیگانگان ( که در خوش بینانه ترین حالت، نسبت به اقلیم و مسائل بومی ما آگاهی لازم و کافی را ندارند و یا مسائل شان با مسائل ما فرق می کند ) دچار رنج های فراوان شده و نمی دانند از کجا ضربه می خورند. قصد داریم در آینده سلسله مطالب سبک زندگی، با نگاه علمی و جامع راه صحیح را به اتفاق مرور کنیم.
